بازنگری و تعیین اثربخشی ابزار خودارزیابی SATORI ویژه مراکز تحقیقاتی در ایجاد توانمندی شناسایی موانع انتقال دانش و دستیابی به راهکارهای مناسب برای بهبود وضعیت انتقال دانش: یک کارآزمایی میدانی یک سوکور تصادفی سازی شده

عنوان طرح تحقیقاتی:

بازنگری و تعیین اثربخشی ابزار خودارزیابی SATORI ویژه مراکز تحقیقاتی در ایجاد توانمندی شناسایی موانع انتقال دانش و دستیابی به راهکارهای مناسب برای بهبود وضعیت انتقال دانش: یک کارآزمایی میدانی یک سوکور تصادفی سازی شده

عنوان انگلیسی طرح:

Review and determine the effectiveness of using SATORI self-assessment tool for research centers in creating the ability to identify barriers to knowledge transfer and achieve appropriate solutions to improve the situation of knowledge transfer: A randomized blind field trial

ارزیابی محصولات علمی گروه‌های پژوهشی، سازمانها و حتی دانشگاهها و سازمانهای تحقیقاتی، بررسی دوره ای مراکز تحقیقاتی به منظور شناسایی مشکلات، تنگناها و نقاط ضعف موجود در عصر تولید فزاینده دانش و رقابت، موضوع جدیدی نیست به علاوه مراکز تحقیقات بایستی پاسخگوی دستگاه های برنامه ریزی و تامین کنندگان منابع مالی در خصوص کیفیت نتایج فعالیت های خود بوده و همچنین تمایل به بهبود در عملکرد علمی شان را نشان دهند. دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۲۰۱۱ ابزاری به نام SATORI برای خودارزیابی سازمانهای انجام دهنده پژوهش و تولیدکننده دانش، به منظور ایجاد توانمندی، شناسایی موانع انتقال دانش و دستیابی به راهکارهای مناسب برای بهبود وضعیت انتقال دانش سازمانهای پژوهشی طراحی کرده است. در سال ۲۰۱۷ هم در خودارزیابی فرآیند ترجمان دانش در دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، محققان بیان داشتند که ابزار موجود تنها به ارزیابی وضعیت کلی فرآیند ترجمان دانش از بستر سازمانی طی یک فرآیند خطی بسنده نموده است و ارزیابی جایگاه و نقش پژوهشگران در آن به عنوان مهره‌های اصلی مورد غفلت واقع شده است.

در حال حاضر توجه به ترجمان، انتقال و در نهایت پیاده نمودن دانش در عمل رو به افزایش است چرا که با توجه به محدودیت منابع ارزش واقعی تحقیق، زمانی مشخص می شود، که نتایج آن مورد استفاده واقع شود.
ترجمه دانش، که به عنوان یکی از تولیدات علمی به شمار می آید، به معنای « تبادل ، سنتز و کاربرد اخلاقی یافته های تحقیق به واسطه سامانه پیچیده ای از ارتباطات بین محققین و استفاده کنندگان از دانش به منظور تسریع در جذب منافع دانش از طریق ارتقای سلامت، خدمات، محصولات کارا و نظام مراقبت سلامت» می‌باشد . به بیان دیگر ترجمه دانش تسریع کننده چرخه دانش در راستای تبدیل دانش به عمل است و باعث تسریع استفاده از دانش مبتنی بر شواهد توسط مردم، بیماران، سیاستگذاران و پزشکان میشود.
ارزیابی محصولات علمی گروه‌های پژوهشی، سازمانها و حتی دانشگاهها و سازمانهای تحقیقاتی، بررسی دوره ای مراکز تحقیقاتی به منظور شناسایی مشکلات، تنگناها و نقاط ضعف موجود در عصر تولید فزاینده دانش و رقابت، موضوع جدیدی نیست به علاوه مراکز تحقیقات بایستی پاسخگوی دستگاه های برنامه ریزی و تامین کنندگان منابع مالی در خصوص کیفیت نتایج فعالیت های خود بوده و همچنین تمایل به بهبود در عملکرد علمی شان را نشان دهند.
اما شواهد موجود نشان میدهد تبدیل «پژوهش» به «عمل»، امـری دشوار و پیچیده است که علاوه بر وجود خواسـت و تـوان در سـطح فردی، مستلزم وجود عوامل متعددی از قبیل نظم و چارچوب فکری قدرتمند، خلاقیت، مهارت، آگاهی و پشتکار زیاد در سطح سـازمانی است
در واقع عملی کردن نتیجه پژوهش، مدیریت تغییر اسـت. برای اجرایی کردن ایـن تغییـر و کـاربردی کـردن نتیجـه تحقیـق، معمول است که از مدلها برای تحلیل عوامـل بازدارنـده و تـسهیل کننده تغییرات استفاده میکنند. به همین منظور برای ارزیابی سازمانهای تصمیم گیرنده (استفاده کننده از دانش) نیز ابزارهای خودارزیابی در سـطح سـازمان وجـود دارد که به گروههای کاری در سازمان فرصت میدهـد تـا وضـعیت سازمان خود را از نظر انتقال دانش مورد ارزیابی قرار دهند.
دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۲۰۱۱ ابزاری به نام SATORI برای خودارزیابی سازمانهای انجام دهنده پژوهش و تولیدکننده دانش، به منظور ایجاد توانمندی، شناسایی موانع انتقال دانش و دستیابی به راهکارهای مناسب برای بهبود وضعیت انتقال دانش سازمانهای پژوهشی طراحی کرده است. این ابزار براساس چالش‌های دوره خود طراحی شده است و از آن زمان تاکنون چالش‌های دیگری با دانش امروزی شناسایی شده است. در تجربه استفاده از این ابزار در سال ۲۰۱۴ در سطح دانشگا‌ه‌ها و مراکز تحقیقاتی در منطقه خاورمیانه نیز بنا به نظر نویسندگان در روش آنالیز، گروه‌بندی پاسخ‌ها تغییر پیدا کرد و برخی سوالات جابه جا شد. در سال ۲۰۱۷ هم در خودارزیابی فرآیند ترجمان دانش در دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، محققان بیان داشتند که ابزار موجود تنها به ارزیابی وضعیت کلی فرآیند ترجمان دانش از بستر سازمانی طی یک فرآیند خطی بسنده نموده است و ارزیابی جایگاه و نقش پژوهشگران در آن به عنوان مهره‌های اصلی مورد غفلت واقع شده است.